همین چند روز پیش، خبر انتقاد چاوز، رئیس جمهور ونزوئلا، از رواج اعمال زیبایی در دختران ونزوئلایی منتشر شد. این اظهار نظر اگرچه به نظر غیرعادی آمد، ولی از کسی مثل هوگو چاوز خیلی عجیب نبود.
چاوز در یک برنامه تلویزیونی با ناگوار توصیف کردن رواج عمل زیبایی در بین دختران این کشور گفت: مردم فکر می‌کنند زمانی که دخترشان به سن بلوغ می رسد باید او را مورد عمل زیبایی قرار دهند، این مسئله بسیار ناگوار است.
او با بیان اینکه این پدیده نماد مصرف‌گرایی فرهنگ غرب است، از تسهیلاتی که بانک های ونزوئلا برای جراحی زیبایی پرداخت می‌کنند هم انتقاد کرد. اما چه اتفاقی افتاده که صدای کسی مثل چاوز را هم درآورده است؟
جراحی پلاستیک، پدیده جدیدی نیست؛ اما در چند سال گذشته، پرده دیگری از نمایش جراحان پلاستیک آغاز شده. اگر روزگاری، جراحی پلاستیک فقط برای ترمیم ناهنجاری‌ها به کار می‌رفت، امروز در اروپا و آمریکا، جراحی‌های زیبایی، به‌عنوان ضرورتی برای بهتر زندگی کردن معرفی می‌شوند.
مردم کشورهای جهان سوم هم که در این موارد، دنباله‌رو و منفعل محسوب می‌شوند، تحت تاثیر این تبلیغات، روز به روز بیشتر به سمت جراحی‌های زیبایی «تزئینی» کشیده می‌شوند. این مسئله انتقاد متخصصان را، حتی در کشورهای غربی، برانگیخته است.
همین چند ماه قبل، فعال شدن سایت‌های تجاری در بریتانیا که زنان را به انجام عمل جراحی زیبایی تشویق می‌کنند، موجی از اعتراضات را باعث شد. یک وب سایت تجاری با انتشار عکس هنرمندان زن، از زنان خواسته‌بود تا الگوی خود را انتخاب کنند و با عمل جراحی، اندام خود را به مدل دلخواه درآورند.
انجمن جراحی پلاستیک بریتانیا هم به این آگهی واکنش نشان داد و در بیانیه‌ای نسبت به اطلاعات غلطی که از سوی کلینیک های خصوصی و سایت‌های تبلیغاتی شان به زنان داده می‌شود، هشدار داد.
در این بیانیه آمده بود: «موسسات و بنگاه های تبلیغاتی، وعده هایی می دهند که در عالم پزشکی رایج نیست. انجمن جراحی پلاستیک بریتانیا در هر موردی که زنی تصمیم به عمل جراحی بگیرد، از او می‌خواهد در چندین مرحله در مورد تصمیم خود فکر کند.
بر خلاف کلینیک های تجاری که برای جلب مشتری از دادن اطلاعات دقیق به خوانندگان دریغ می کنند، انجمن ما این توصیه ها را می‌کند: خودت تصمیم بگیر، اطلاعات موثق و همه جانبه جمع آوری کن، راحت باش و تحت فشار کسی قرار نگیر، جراح خوبی را انتخاب کن و تحت تاثیر تبلیغات نباش، زمان مناسب را خودت انتخاب کن، با دیگران مشاوره کن، در آخرین لحظه، دوباره روی تصمیم ات فکر کن و هراسی نداشته باش که در آخرین لحظات و قبل از بی هوشی از روی تخت بلند شوی و از عمل جراحی منصرف شوی.»
بمب ساعتی
آمارها می‌گویند مثلا عمل لیپوساکشن در یک سال گذشته ۹۰درصد در انگلیس افزایش یافته است. اگرچه می‌شود این آمار را به افزایش آمار چاقی مربوط دانست (در انگلیس، تداوم روند کنونی چاقی باعث می‌شود تا 4 سال دیگر 22درصد از دختران و 19درصد از پسران 2 تا 5ساله هم در رده افراد چاق محسوب شوند!
همچنین 61درصد از مردم انگلیس دارای اضافه وزن یا چاقی هستند که بالاترین نرخ چاقی در اروپا محسوب می‌شود.) اما برخی متخصصان، اساسا این نوع عمل جراحی را با درمان چاقی بی‌ارتباط می‌دانند. در واقع، عمل لیپوساکشن روشی برای درمان چاقی نیست.
با این اوصاف، تعداد عمل‌های جراحی زیبایی در انگلیس در سال گذشته با افزایشی 2/31درصدی از 22هزار و 41مورد در سال 2005به 28هزار و 921مورد در سال 2006رسیده است و 92درصد از این عمل‌ها روی زنان انجام شده است.
در کشورهای آسیایی، اگرچه اعمال جراحی هنوز به حد کشورهای غربی نرسیده، اما نسبت به سال‌های گذشته، رشد چشمگیری داشته و روزبه‌روز بیشتر هم می‌شود. در چین، میانسالانی که در گذشته 10 تا 15 درصد داوطلبان جراحی زیبایی را تشکیل می‌دادند، امروز 30 تا 40 درصد هستند.
در حالی که در اکثر کشورهای دنیا نامزدهای جایزه دختر شایسته، نباید عمل جراحی پلاستیک کرده باشند، در چین مسابقه ای فقط برای دخترانی که این کار را کرده اند برگزار می شود. زنانی که هرچه بیشتر تحت تاثیر استانداردهای زیبایی غربی قرار می گیرند از شرکت کنندگان این مسابقه هستند. آنها دنبال چشمانی بزرگ تر، دماغ خوش ترکیب تر و اندام باریک ترند.
طبق آمار دولتی چین، بیش از 11 میلیون نفری که در 5/1میلیون سالن زیبایی در این کشور کار می‌کنند، فقط در سال گذشته 20 میلیارد دلار و20 درصد بیش از سال قبل، درآمد داشتند.در گوشه دیگری از دنیا در برزیل، 13درصد عمل های جراحی پلاستیک روی نوجوانان زیر 18 سال انجام می‌شود!
از کجا پیدا شد؟
اصطلاح «پلاستیک» از کلمه یونانی پلاستیکوس مشتق شده است که به معنی شکل دادن است. مورخان پزشکی، زمان به وجود آمدن جراحی پلاستیک ابتدایی را با توجه به پاپیروس‌های مصر باستان و متون سانسکریت هند باستان، بسیار قدیمی ارزیابی می‌کنند.
در یک پاپیروس مصری به نام پاپیروس «ادوین اسمیت» که قدمتش به 3 هزار سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد، نوشته‌هایی در مورد چگونگی مداوای آسیب‌های صورت یافت شده است. این نوشته‌ها در مورد معالجه شکستگی بینی و استخوان فک هستند.
اما نخستین شواهد جراحی بازسازی پلاستیک در متون سانسکریت 2600 سال قبل یافت شده‌اند. در هند باستان بسیاری از تبهکاران اعضای بدن قربانیان خود را قطع می‌کردند. همچنین نظام قضایی در آن زمان برای مجازات مجرمان یا خیانتکاران، دستور به قطع اعضای بدن آنها از جمله بینی، می‌داد. بنابراین نیاز زیادی که به جراحی ترمیمی در آن زمان وجود داشت، منجر به ایجاد اشکال ابتدایی جراحی پلاستیک شد.
در نوشته های به جا مانده از یک نویسنده هندی به نام « Sushruta »، شرح داده شده است که چگونه می‌توان لاله گوش صدمه دیده یا بینی را با استفاده از پیوند ترمیم کرد.
جراحی پلاستیک طی قرن‌ها پیشرفت زیادی پیدا کرد تا اینکه در سال‌های اخیر، یعنی زمانی‌که پول، همه چیز را تحت‌الشعاع خود قرار داد و آمار افسردگی وسایر مشکلات روانی بیشتر و بیشتر شد، برخی به این فکر افتادند که می‌شود از این وضعیت بحران سلامت روان استفاده کرد و چاره آدم‌های بی‌اعتماد به نفس و افسرده و پژمرده را در جراحی پلاستیک جست‌وجو کرد.
برهمین اساس هم برنامه‌ها و شوهای تلویزیونی ساخته شد که در آنها نشان می‌داد چه‌طور یک زن مفلوک می‌تواند با صرف چند هزار دلار تبدیل به یک ملکه زیبایی شود!
کاسه‌های داغ‌تر از آش
به رغم این که بیشترین تبلیغات جراحی پلاستیک در آمریکا انجام می‌شود، در این کشور فقط 4 درصد از مردم عمل جراحی زیبایی انجام می دهند و60 درصد از زنان و 35 درصد از مردان آن را فقط در صورت مطمئن بودن، مجانی بودن و مشخص بودن نتیجه کار انجام خواهند داد. بی‌خود نیست که صدای چاوز درآمده.
